Opactwo Northanger 2007 - Sagi ciąg dalszy
Kolejna powieść Jane Austen ma już wkrótce pojawić się na dużym ekranie. Tym razem Miramax zajmuje się produkcją Opactwa Northanger. Będzie to warta dziewięciu milionów dolarów adaptacja pierwszej powieści Jane Austen. Zdjęcia rozpoczną się na jesieni i będą miały miejsce w Bath, historycznym mieście oddalonym o około 150 km na południowy zachód od Londynu, bardzo dobrze znanym Austen. Bath słynie przede wszystkim ze swej XVIII-wiecznej architektury.
25.05.1998 CBC Infoculture
Taka informacja pojawiła się w 1998 roku. Teraz, niemal dziesięć lat po ukazaniu się tej wiadomości, Opactwo Northanger doczekało się w końcu filmowej adaptacji, choć powieści nie przeniesiono na duży, lecz na mały ekran. Historia powstawania ekranizacji dzieła Austen i związanych z tym kłopotów przypomina losy samego utworu i trudności, na jakie napotykała pisarka pragnąc oddać swą książkę do publikacji.
Rękopis Opactwa Northanger (napisanego, według Cassandry Austen, w latach 1798-99) został sprzedany przez pastora Austena wydawnictwu Richard Crosby & Co. w roku 1803. Powieść nosiła wówczas tytuł Susan. Było to pierwsze sprzedane dzieło Austen - otrzymano za nią sumę 10 funtów. Jest sprawą oczywistą, że Crosby nie miał pojęcia o rzeczywistej wartości utworu. Mimo, iż wydawca obiecał, że powieść zostanie wkrótce opublikowana, tak naprawdę odłożył ją na półkę i tam pozostawił - nieprzeczytaną i niewydrukowaną. Po ukazaniu się Rozważnej i romantycznej, Jane Austen była w stanie odkupić swe dzieło, choć pod przybranym nazwiskiem. Crosby & Co. nigdy nie dowiedzieli się, jak bliscy byli osiągnięcia sukcesu.
Po dokonaniu poprawek i napisaniu przedmowy do czytelników, wyjaśniającej, dlaczego pewne fragmenty jej historii mogą się wydać przestarzałe, Jane Austen odłożyła powieść na bok. Pisarka nadała swemu utworowi tytuł Panna Catherine, jednak po śmierci autorki ukazał się on w druku jako Opactwo Northanger. Dzieło opublikowane zostało w czterech tomach wraz z Perswazjami dzięki staraniom brata Austen, Henry'ego.
Andrew Davies po raz pierwszy dostrzeżony został przez fanów Jane Austen, kiedy napisał scenariusz do Dumy i uprzedzenia (1995), za który otrzymał nominację do nagrody Emmy, a następnie do filmu Emma (1996). Pomysł na zekranizowanie książki Austen pojawił się podczas przedpremierowych pokazów Opactwa Northanger z 1986 roku. Davies bardzo dobrze pamięta ten wieczór: To była dziwna, interesująca adaptacja. Sue [Birtwistle - producentka Dumy i uprzedzenia] zwróciła się do mnie później i powiedziała: "Wiem, co chciałabym zrobić - Dumę i uprzedzenie, i to tak, by była to świeża, pełna życia opowieść o prawdziwych ludziach... Czy chciałbyś ją zaadaptować?". To moja ulubiona książka, więc odpowiedziałem: "Tak." I to by było na tyle.
Odnośnie do powieści Jane Austen Davies stwierdza: Jest pewien margines swobody, na który możesz sobie pozwolić. Nie wolno ci zmienić całej historii, jednak w powieści są zawsze jakieś ukryte sceny, których Austen sama nie wzięła pod uwagę, i bardzo miło jest uzupełniać te małe luki. Davies mówi również, że przytrafił mu się najlepszy materiał, z jakim mógł pracować, ponieważ Austen konstruuje najlepsze fabuły i kreuje najciekawsze postaci, a jej dialogi są znakomite. Więc choć była w tym odrobina szaleństwa, miałem zamiar zrobić z tego użytek na tyle, na ile tylko mogłem.
Opactwo Northanger to jego trzecia próba zaadaptowania powieści Jane Austen i fani na całym świecie niecierpliwie wyczekiwali rezultatów owych wysiłków. Jako biograf Austen Deidre LeFaye twierdzi: Wersja z 1986 roku jest okropna. Andrew Davies z pewnością nie może zrobić nic, co byłoby jeszcze gorsze.
W 1998 roku Davies miał już ukończony scenariusz dla ITV, który został wtedy wykupiony przez Miramax, producentów Emmy i mającego pojawić się wkrótce na ekranach Mansfield Park. Scenarzysta od dawna marzył o ujrzeniu swego dzieła na dużym ekranie, jednak porażka Mansfield Park spowodowała, że Miramax zawiesił wszelkie Austenowskie projekty. Dla Daviesa był to czas rozczarowań, jako że jego tekst nie był już w posiadaniu autora.
Późniejsze lata przynosiły raz po raz różnego rodzaju pogłoski o rychłej produkcji filmu - najpierw mówiło się, że główna rola ma przypaść Rachel Leigh Cook, następnie, że Martinowi Amisowi polecono dokonanie przeróbki scenariusza - mimo to nie podejmowano żadnej akcji. Podobny stan rzeczy pozostawał niezmienny aż do 2005 roku, kiedy to na ekranach kin pojawiła się w końcu adaptacja Dumy i uprzedzenia stając się początkiem nowego filmowego fenomenu Jane Austen. Zainicjowano prace nad czterema nowymi ekranizacjami telewizyjnymi, a także kinową wersją biografii autorki.
Producenci z Miramaxu utrzymywali, że choć byli zachwyceni oryginalnym scenariuszem Daviesa, nie mogli znaleźć odpowiedniego reżysera. Cokolwiek było rzeczywistą przyczyną wstrzymania projektu, finał okazał się pomyślny, a scenariusz wykupiła w 2002 roku stacja ITV i odłożyła na półkę aż do roku 2006. W tym czasie ITV rozpoczęło prace nad Wiosennym Sezonem Jane Austen 2007, podczas którego widzowie mogliby obejrzeć najnowsze filmowe wersje Mansfield Park, Perswazji i - wreszcie!! - Opactwa Northanger, prawdopodobnie najbardziej oczekiwanego ze wszystkich trzech.
Przeprowadzono nowy casting i przystąpiono do zdjęć, a na lokalizację wybrano Dublin i jego okolice, "grające" w filmie Bath i tereny wokół niego. Felicity Jones otrzymała rolę Catherine Morland, JJ Field zaś Henry'ego Tilneya. Pojawiło się też kilka znajomych twarzy: Sylwestra Le Touzel (Fanny Price z Mansfield Park 1983) jako pani Allen i Carey Mulligan (Kitty Bennet z Dumy i uprzedzenia 2005) jako Isabella Thorpe.
Trwające 93 minuty Opactwo Northanger porusza najważniejsze aspekty dzieła Austen, zachowując komiczny charakter opowieści i zadowalające, romantyczne zakończenie. Poczyniono pewne zmiany i puryści z pewnością wytykać będą pewne przekształcenia fabuły. Tajemnice zamku Udolpho, centralne w literackim pierwowzorze, tutaj, choć niekiedy wspominane, ustępują miejsca Mnichowi, powieści grozy Matthew Gregory Lewisa z 1796 z silnie zaznaczonym motywem Faustycznym. Wytwory wyobraźni Catherine przywołane zostały z poprzedniej ekranizacji książki i sprawdzają się w tej wersji całkiem dobrze.
William Beck jest wiarygodny jako niebudzący sympatii czarny charakter, John Thorpe, a Mark Dymond jako posępny kapitan Tilney, tworzący doskonałą parę z krnąbrną Isabellą. Pozostali członkowie rodziny Tilneyów zostali również dobrze obsadzeni, na czele z Liamem Cunnighamem w roli starzejącego się generała Tilneya i Catherine Walker w roli siostry Henry'ego, Eleonor. Otrzymujemy tu również aluzję co do potajemnego romansu tej ostatniej i jesteśmy świadkami spotkania bohaterki z ukochanym. Dzieci Morlandów ukazani zostali jako żywotna gromadka, dzięki czemu możemy sobie łatwo wyobrazić proste i szczęśliwe dzieciństwo Catherine. Hugh O'Connor także wypada przekonująco w charakterze starszego brata bohaterki, Jamesa Morlanda, mężczyzny, który kochał niezbyt mądrze, lecz zbyt mocno.
Kostiumy są urocze, a sceny obfitują w szczegóły dotyczące ukazanej epoki. Obserwujemy tutaj liczne tańce i wiele innych aspektów życia w czasach Regencji. Suma sumarum, Opactwo Northanger, choć nie jest do końca wierną adaptacją powieści Austen, pozostaje znakomitym sposobem na spędzenie wolnych chwil. Ponadczasowy romans przedstawiony w oryginalnej historii jest nienaruszony, a aktorstwo zdecydowanie wyrasta ponad przeciętny poziom telewizyjnych produkcji. Jak twierdzi pan Davies: Felicity Jones była perfekcyjna jako Catherine... a JJ Field przeistoczył się w bardzo przekonywującego Henry'ego Tilneya. Są tacy, którzy by się z tym nie zgodzili!
Tekst oryginalny: Laura Boyle "Northanger Abbey 2007: The Continuing Saga (The Jane Austen Centre)
Tłumaczenie: Magdalena Knedler / megg
megg, 2007-06-24 13:20:30